Mide reflüsü (Gastroözofagial Reflü Hastalığı) kısa adıyla GÖRH toplumda çok sıkça karşılaşılan ve kadın erkek ayrımı olmadan pek çok kişinin yaşadığı bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Mide reflüsü, yemek borusundaki kapak mekanizmasının gevşemesiyle, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Eğer oniki parmak bağırsağından mideye doğru safra geri akımı varsa, mideden yemek borusuna çıkan içerik hem asit hem de safra içerir. Safra da, mide asidi gibi, yemek borusunu tahriş eder.

Reflü hastalığı asit, safra ve mukustan oluşan mide salgılarının yemek borusu veya ağıza kadar yer değiştirmesidir. Reflü hastalığı, ağıza kadar gelen acı tat ve yiyecek hissi ile kendini gösterir. Atipik reflü ise yemek borusunun iç tarafında gelişen ödem sonrasında boğazda bir yumru hissine neden olabilir. Yine aynı şekilde iritasyon sonrası meydana gelen spazma bağlı olarak göğüs ağrısı gibi şikayetlere neden olabilir. Özellikle göğüs ağrısı sebebiyle kalp hastalıklarıyla da karıştırılabilir. Bunun dışında ses kısıklığı, kuru öksürük, ağrılı yutkunma veya yutma güçlüğü ya da hıçkırık gibi şikayetlere de neden olabilir.

Peki mide reflüsü belirtileri ve mide reflüsünün sebepleri neler? Neden olur, nerelerde ağrı yapar, ciddi bir hastalık mı, geçer mi, reflüyü nasıl yenebilirsiniz?

Mide Reflüsü Belirtileri

Yemek borusunda önemli bir mekanizma olarak görev yapan yemek borusu kapağının gevşemesiyle ortaya çıkan mide reflüsü kişiyi rahatsız edici bir takım belirtiler oluşturur. Bu belirtiler söz konusu olduğunda mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Bunlar;

» Midede ekşime, hazımsızlık, yanma ve gaz

» Şişkinlik, geğirme ve ağız kokusu

» Su, safra, mide içeriği veya bunların hepsinin birde ağıza geri gelmesi

» Geceleri öksürük, sabahları ses kısıklığı ve boğaza doğru yayılan ağrı

» Boğazda yumru hissi be kalıcı boğaz ağrısı

» Yukarıda belirtilen söz konusu rahasızlıkların sırtüstü yatma ve öne eğilmeyle daha da artması

Bunlar belirtiler yanında hazımsızlık devam ederse ekstra bir takım şikayetleri de beraberinde getirir;

» Şişkinliğin kalbe baskısıyla kalp çarpıntısı ve kan dolaşımında bozukluk görülebilir

» Mide içeriğinin yemek borusuna kaçması ile kronik faranjit, sinüzit, alerjik astım ve diş çürümesi olabilir

» Ses tellerinin tahriş olması ve kalınlaşması ile ses kısıklığı ve kronik öksürük ortaya çıkabilir

Mide Reflüsünün Sebepleri

Kişilerin günlük yaşamını etkileyen ve yaşam kalitesini düşüren mide reflüsünün sebepleri çeşitlidir. Mide reflüsünün en önemli sebeleri şöyledir;

» Fazla doldurulan ve besinlerin uzun süre beklemesi-çürümesi sonucu şişen midede mukoza iltihaplanmaya, kaslar gevşemeye ve sarkmaya, kapak mekanizması bozulmaya başlar

» Tok karnına ağır egzersiz ve cinsel ilişki karın içi basıncı arttırarak diyafram kasının gevşemesine, mide reflüsü ve mide fıtığına yol açabilir

» Bazı insanlarda reflünün tek sebebi akşam saat 9’dan sonra yemek olabilir. Akşam 9’dan sonra yenen yemek midede sindirilmeden çürür, asit ve gaz oluşur. Yemek erken yense bile, sindirim tamamlanmadan meyve veya tatlı yemek aynı sonucu doğurur

» Son yıllarda hiçbir şekilde sindirilemeyen katkılı hazır ürünleri tüketen çocuklarda, özellikle hazır mama ve bisküvi ile hazırlanan karışık kahvaltıyla beslenen bebeklerde mide reflüsü yaygınlaşmaktadır

» Gebelikte karaciğerden mideye gönderilen ve kusarak dışarı atılan toksinler, yemek borusunun altındaki kasların gevşemesine ve geçici mide reflüsüne yol açar

» Yaşlılarda mide asidi daha az üretilir ve dolayısıyla hazım zorlaşır. Buna bağlı olarak yaşlılar yemek miktarını azaltmazlarsa devamlı hazımsızlık sebebiyle dokuların gevşemesi ve eskenliğini kaybetmesiyle reflü ve mide fıtığı ortaya çıkar

» Yetişkinlerin yaklaşık olarak %30’unda mide reflüsü görülebilmektedir

Nasıl Teşhis Edilir?

Mide reflüsü teşhisi için öncelikle hasta şikayetleri göz önüne alınır. Fakat bazı hastalarda herhangi bir şikayet veya belirti de gözlemlenemeyebilir. Genellikle mide reflüsü teşhisi için yapılacak ilk tanı gastroskopidir. Gastroskopi ile mide kapağı incelenir, mide fıtığı olup olmadığına ve yemek borusundaki hasar durumu incelenir. Hekim gerek görmesi halinde mideden doku örnekleri alabilir.

Gastroskopi dışında mide reflüsü teşhisi için kullanılan bir diğer yöntem de pHmetredir. pHmetre yemek borusuna kaçan asit miktarını ölçmek için kullanılır. Bunların dışında bir de manometre işlemi de mide reflüsü teşhisinde kullanılan işlemlerden biridir. Manometre işlemi yemek borusunda reflüye yol açabilecek başka bir sorun olup olmadığını incelemek için kullanılır.

Mide Reflüsüne Ne İyi Gelir?

Tıbbi tedaviler ve yaşam tarzındaki değişimler ile reflüyü yenebilirsiniz. İlaç tedavisi kadar günlük yaşamdaki beslenme alışkanlarınız da hastalığı yenmenede büyük önem arz etmektedir. Bazı yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri mide reflüsü semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri sıklıkla önerilir;

» Kilo vermek, zayıflamak

» Yatağın başını 15-20 cm yükseltmek – Gece mide ekşimesi kişiler yatağının başını yükseltebilir, bu da baş ve omuzları mideden daha yükseğe yükselterek, asitin geri akışını önlemek için yerçekiminden faydalanmayı sağlar

» Semptomları tetikleyen gıdalardan kaçınmak – Bazı gıdalar alt özofageal sfinkterin gevşemesine neden olarak asit reflüsüne yol açabilir. Aşırı kafein, çikolata, alkol, nane ve yağlı yiyecekler bazı insanlarda rahatsız edici asit reflüsüne neden olabilir

» Geç öğünlerden kaçınmak – Dolu bir mide ile yatmak asit reflü riskini artırabilir. Yemekleri yatmadan en az iki ila üç saat önce planlayarak semptomlar azaltılabilir

» Sigarayı bırakmak – Tükürük, geri akan asidi nötralize etmeye yardımcı olur. Sigara içmek ağız ve boğazdaki tükürük miktarını azaltır. Sigara içmek ayrıca alt özofageal sfinkterdeki basıncı düşürür ve öksürüğe ve yemek borusunda sık sık asit reflü ataklarına neden olur. Bu nedenle sigarayı bırakmak hafif reflü semptomlarını azaltabilir veya ortadan kaldırabilir

» Gevşek, rahat giysiler giymek – Vücuda ve bele sıkı oturan giysiler karın basıncını da artırarak mide içeriğini yemek borusuna doğru zorlayabilir